Emil Bock - De jaarfeesten als kringloop door het jaar

De christelijke feesten van Advent, Kerstmis en Driekoningen over Pasen, Hemelvaart en Pinksteren tot en met Sint-Jan en het Michaëlfeest begeleiden het ritmisch verloop van de seizoenen als gouden kralen aan een bontgekleurde ketting. Het bijzondere van de wijze waarop Emil Bock deze gouden hoogtepunten van het jaar bespreekt, ligt hierin, dat hij vaak de jaarfeesten behandelt in direct verband met de natuur, verweven met de loop van de seizoenen, maar soms ook juist in tegenstelling ermee, waardoor men vele verrassende ontdekkingen kan doen. Een boek voor mensen die een gevoel hebben of willen ontwikkelen voor een ritmisch verloop van het jaar. Dit fijnzinnige meesterwerk van Bock verbindt de cyclus van de christelijke hoogtijdagen en feesten met de seizoensgebonden gang door de natuur. Vanuit de antroposofisch georiënteerde kijk op het christelijke worden de zogenaamde etherische processen beschreven die aan het wezen en aan de verschijning van Christus ten grondslag liggen. Een essentie hiervan is dat deze etherische kwaliteiten niet alleen een rol speelden in het verleden van tweeduizend jaar geleden, maar nog steeds werkzaam zijn in het heden. Dezelfde basale krachten zijn ook werkzaam in het jaarlijkse gebeuren in de natuur. Bock laat zien hoe christendom en natuurbeleven zijn als twee parallelle stromen uit één bron. Voor wie het gezichtspunt van een etherische wereld toegankelijk is, is dit een bijzonder boek.

Driekoningen

Driekoningen, Epifanie of Openbaring van de Heer is een christelijke feestdag die elk jaar op 6 januari wordt gevierd. Op deze dag vieren de christenen het bezoek van drie wijzen aan het kind Jezus in Bethlehem. Een wonderlijke ster heeft hen tot hem geleid. De oosters-orthodoxe christenen vieren op deze dag de doop van Jezus in de Jordaan. Toen maakte een stem vanuit de hemel openbaar, dat Jezus de Heer, de Messias is. Toen begon Jezus zijn openbare optreden. De katholieke christenen vieren de doop van Jezus een week later. Het derde 'moment' waarop openbaar wordt dat Jezus de Heer is, is de bruiloft in Kana: hier geschiedt dit echter niet door de Vader middels een ster of een stem, maar door Jezus zelf middels het wijnwonder. Driekoningen is een typische benaming van het volk. Het wijkt af van hetgeen er in het Evangelie volgens Matheus staat: hierin is geen sprake van koningen maar van wijzen, en bovendien wordt er geen aantal genoemd. In de negende eeuw kregen de drie 'koningen' ook een naam: Gaspar, Melchior en Balthazar. Zij werden als vertegenwoordigers van de drie mensenrassen en van de drie toen bekende werelddelen aangezien. Dit is in overeenstemming met het evangelie, immers niet alleen het oude Godsvolk, de joden, maar alle volken, dus ook de heidenvolken, zijn geroepen tot de heerlijkheid van het beloofde Godsrijk. Rond het feest van Driekoningen bestaan er van oudsher vele volkse gebruiken. Een aardig gebruik is dat de kinderen op of rond Driekoningen, verkleed als Gaspar, Melchior en Balthazar, van huis tot huis driekoningenliederen gaan zingen en hiervoor van de toehoorders wat zakgeld of snoep krijgen. Een gebruik in nog veel gezinnen is, dat men een boon stopt in het deeg van koek of oliebollen: wie de boon vindt in zijn koek of oliebol mag die dag koning zijn en het menu samenstellen. Een ander gebruik is het houden van volkse spelen en optochten. In sommige streken in Vlaanderen is het Driekoningenfeest uitgegroeid tot een carnavalesk, uitbundig volksfeest. Met dit feest wordt ook de kersttijd besloten. In Duitsland heet dit feest 'Erscheiningsfest' en is het in sommige deelstaten een officiële feestdag.